استفاده از ماشین‌آلات برداشت و کاشت ، شیوه‌های آبیاری و نگهداری نوین از مهمترین نیازهای استان برای بهره وری بهتر از منابع آب وخاک است اما آن چنان که شایسته است استفاده از این تجهیزات در استان رواج ندارد.
با وجود خشکسالی های پیاپی اما کشت محصولات پرآبی چون برنج در کهگیلویه و بویراحمد مرسوم است و تلاش های جهادکشاورزی برای جایگزین شدن محصول کینوا تقریبا بی نتیجه بوده است.
هر چند تغییر الگوی کشت مقوله ای زمان بر است اما به نظر می رسد تعامل رسانه های ارتباط جمعی با کارشناسان و تشریح مزایای کشت محصولات جدید می تواند در تحقق این نیاز ضروری اثربخش باشد.
به عنوان مثال کینوا بهترین جایگزین برای کشت برنج است که این گیاه به دلیل ارزش غذایی بسیار خود به خاویار گیاهی معروف شده و افزون بر ارزش غذایی بالا مصرف آبی در حدود یک پنجم برنج دارد.
کارشناس جهاد کشاورزی گچساران می گوید: کینوا را می‌توان در سال سه یا چهار بار برداشت کرد و بهره‌وری بسیار بیشتری را از اراضی زیر کشت حتی در مناطق با بارندگی کم به دست آورد.
این گیاه که به قیمت هر کیلوگرم ۸۰ هزار ریال از کشاورز خریداری می شود ازلحاظ صادرات و ارزآوری هم می‌تواند بسیار مفید باشد.
در سالهای اخیر تلاش های زیادی برای توسعه آبیاری نوین در کهگیلویه و بویراحمد صورت گرفته اما همچنان بخش زیادی از زمین های کشاورزی به صورت دیم کشت می شود.
کارشناسان بخش کشاورزی می گویند: تولید در سطوح گسترده هزینه های کاشت،داشت و برداشت را پایین می آورد و این امر باعث کاهش تمام شده قیمت محصول و افزایش درآمد می شود اما در کهگیلویه و بویراحمد تقریبا همه زمین ها به صورت خرده مالکی کشت می شود.
به عقیده این عده در صورت فراوری و بسته بندی محصولات کشاورزی افزون بر افزایش قدرت رقابت با کالاهای مشابه در بازارهای جهانی باعث افزایش چند برابری قیمت محصولات خواهد شد.
دلایل و اقدامات برای نجات از تولید سنتی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد می گوید: با وجود تلاش های انجام شده اما بخش عمده ای از کشاورزی در استان هنوز به شکل سنتی است.
الیاس تاج الدینی اظهار داشت:تاکنون از ۲۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد ۳۴هزار هکتار آن به شکل آبیاری نوین انجام می شود.
وی انجام دوره های آموزشی برای بهره برداران را از برنامه های دولت برای کشت محصولاتی با نیاز آبی کم و درآمد بیشتر ذکر کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: در این زمینه برای ترویج کشت دانه های روغنی کلزا موفقیت های نسبی کسب شده که امیدواریم برای توسعه کشت محصولاتی مانند کینوا نیز اثربخش شود.
تاج الدینی افزایش زیرساخت های صنایع تبدیلی مانند سردخانه نگهداری میوه، توسعه آبیاری های نوین، کشت گیاهان دارویی و محصولات با مصرف آب کمتر مانند کلزا را از دیگر راهبردهای جهاد کشاورزی برای افزایش درآمد بهره برداران است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ظرفیت سردخانه های نگهداری میوه و سبزی استان تا پایان سال جاری به ۲۰ هزار تن افزایش می یابد.
الیاس تاج الدینی اظهار داشت: هم اکنون چندین سردخانه به ظرفیت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تن میوه و سبزی در کهگیلویه و بویراحمد فعالیت می کند.
وی افزود:۲ سردخانه نگهداری میوه به ظرفیت ۲ هزار و ۵۰۰ تن در استان همزمان با هفته امسال به مرحله بهره برداری رسید.
وی بیان کرد: سردخانه های نگهداری میوه هم اکنون در شهرستان های مختلف استان از جمله گچساران،بهمئی و دهدشت در حال فعالیت است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد ابراز داشت: یک سردخانه بزرگ ۱۰ هزار تنی نیز در استان مجوز احداث اخذ کرده است.
وی عنوان کرد: در صورت راه اندازی این طرح امکان صادرات میوه از طریق گمرک استان به کشورهای خارجی فراهم می شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورززی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به فروش محصول سیب و برخی میوه های تولیدی مناطق گرمسیری با قیمت پایین به دلالان به دلیل کمبود زیرساخت های نگهداری ابراز امیدواری کرد: تقویت زیرساخت های سردخانه ای در استان به افزایش درآمد بهره برداران کمک کند.
ضرورت تنوع بخشی به تولید محصولات زراعی
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: تنوع‌بخشی به تولید محصولات زراعی ضرورت اجتناب ناپذیر در استان برای بهره‌وری بهتر از منابع آب و خاک و سودآوری بیشتر است.
عیسی راستین نسب افزود: جایگزینی محصول کینوا به جای برنج از جمله مواردی است که نیازمند فرهنگ سازی در کهگیلویه و بویراحمد است.
کینوا که به عنوان “خاویار گیاهی” نیز معروف و شناخته شده است مزایای فراوانی دارد که از آن جمله می توان به مقاومت و بهره وری مناسب در خاک و آب شور، دوره برداشت کوتاه و همچنین نیاز به آب کمتر نسبت به محصولاتی مثل برنج اشاره کرد.
کینوا یا خاویار گیاهی به عنوان نوعی غله با وجود دارا بودن خواص فراوان کمتر شناخته و معرفی شده در حالی که کینوا یک شبه غله است که خواص حیرت انگیزی دارد.
کشت کینوا با نام علمی Chenopodium quinoa willd که بومی کوه‌های آند در بولیوی، شیلی و پرو است در کهگیلویه و بویراحمد با توجه به ارزآوری می‌تواند اقتصاد بخش کشاورزی این استان را متحول کند.
کینوا گیاهی است که به خاطر دانه‌های خوراکی‌اش کاشته می‌شود و به خانواده اسفناج شباهت دارد، این گیاه در آمریکای جنوبی می‌روید و نحوه طبخ دانه‌های آن مشابه برنج است.
گیاه کینوا برای تمامی گروه‌های خونی مفید است و منبع غنی از آهن، فسفر، ویتامین B، اُمگا سه، منیزیم، کلسیم و لیزین (یک اسید آمینه ضروری) است.
مصرف گیاه کینوا همچنین قند خون را متعادل کرده و دیابت را کنترل می‌کند.
این گیاه قدمتی بیش از پنج‌هزار سال دارد و اکنون نیز در آمریکای جنوبی در سطح وسیعی در حال کشت است. در دهه اخیر کینوا به عنوان یکی از «دانه‌های باستانی» و جایگزین سالم‌تر و جذاب‌تر گندم در کشورهای غربی شناخته شده‌است.
از برگ‌های جوان کینوا به عنوان سبزی تازه یا به صورت پخته در ترکیب غذایی مانند، خوراک سبزیجات، کوکو و آش استفاده می‌شود.
وی بیان کرد: این محصول که ظرفیت صادرات هم دارد می‌تواند با توجه به محدودیت‌های منابع آبی در کشور و استان کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای محصولاتی مانند برنج مطرح شود.
راستین نسب بیان کرد: با وجود مزایای کشت این محصول اما بهره برداران در کهگیلویه و بویراحمد نسبت به کشت آن مقاومت می کنند.
وی کشت چغندر قند را از دیگر محصولات سازگار با اقلیم استان ذکر کرد و افزود: استان ظرفیت کشت سالانه یک هزار هکتار محصول چغندرقند را دارد اما به دلیل تعطیل بودن کارخانه قند یاسوج امکان کشت این محصول درآمدزا و سودآور وجود ندارد.
وی گفت:تجربیات سال های گذشته نشان می دهد به علت وجود شرایط طبیعی مطلوب در مناطق گرمسیری محصول تولیدی چغندرقند در کهگیلویه و بویراحمد سودآور و درآمد خوبی برای بهره برداران دارد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت:کشت پاییزه گندم آبی و دیم در مزارع استان هم اکنون در حال انجام است.
عیسی راستین نسب افزود:هم اکنون کشت گندم در شهرستان های بویراحمد و دنا شروع شده و در دیگر شهرستان های کهگیلویه و بویراحمد نیز به زودی عملیات کاشت آغاز خواهد شد.
وی بیان کرد:پیش بینی می شود امسال ۸۰ هزار هکتار زمین دیم و ۲۲ هزار هکتار زمین آبی در مناطق گرمسیری و سردسیری کهگیلویه و بویراحمد زیر کشت گندم برود.
وی اظهار داشت: ۱۰ هزار تن گندم بذری برای کشت پاییزه بین کشاورزان استان در حال توزیع است.
وی عنوان کرد: تابستان امسال ۷۵هزار تن گندم در کهگیلویه و بویراحمد خرید تضمینی شد.
راستین نسب همچنین از پیش بینی کشت جو دیم و آبی در سطح ۲۲هزار و ۵۰۰ هکتار از مزارع استان در پاییز امسال خبر داد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه کشت دانه های روغنی کلزا در پنج هزار هکتار از زمین های کشاورزی مناطق گرمسیری و سردسیری این استان آغاز شده افزود: تاکنون ۲۰۰ هکتار مزرعه زیر کشت محصول کلزا رفته است.
راستین نسب افزود: بخش عمده ای از کشت دانه های روغنی کلزا در شهرستان های گرمسیری نظیر گچساران،باشت و کهگیلویه انجام می شود.
وی با اشاره به نیاز کشور به دانه های روغنی کلزا و نیاز به آب کمتر این محصول نسبت به سایر محصولات زراعی تصریح کرد:دولت از توسعه کشت این محصول حمایت می کند.
وی عنوان کرد: کشت محصول دانه های روغنی کلزا با تلاش فراوان کارشناسان ترویج در استان رواج خوبی یافته است.
عملیات اجرایی کارخانه قند یاسوج در سال ۱۳۴۴ و با ظرفیت اسمی تولید یکهزار تن قند و شکر در روز آغاز و۲دو سال بعد در سال ۱۳۴۶ به بهره برداری رسید.
نخستین کارخانه صنعتی استان با فراز و نشیب‌ها، نیمه فعال بودن و تعطیلی‌های مکرر مواجه بود و سرانجام از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را مجدد آغاز کرد.
بیش از ۸۵ درصد سهام این کارخانه در کهگیلویه و بویراحمد در تاریخ هفتم خرداد سال ۱۳۹۳ با حضور جمعی از مسئولان و مقامات اجرایی کشوری و استانی به ارزش ریالی افزون بر پنج هزار میلیارد ریال به بانک تجارت کشور واگذار شد.
اما دیری نپایید که سایه مشکلات و چالش‌های جدید از جمله قدیمی شدن تجهیزات، نبود مواد اولیه و چغندر، معوق ماندن حقوق و مزایا و بیمه کارگران و برخی معضلات دیگر بر این واحد بزرگ صنعتی سایه افکند تا سرمایه گذار کلان آن یعنی بانک تجارت ایران نیز عطایش را به لقایش ببخشد و شانه از زیربار مسئولیت آن خالی کند.
سرانجام و پس از کش و قوس‌های فراوان این کارخانه از دی ماه سال ۱۳۹۵ به یک سرمایه گذار بومی استان واگذار شد که از آن زمان تاکنون قانونی بودن فرآیند واگذاری این واحد صنعتی به تأیید دستگاه قضائی و دیگر مراجع ذیصلاح نرسیده است.
تامین تراکتور مورد نیاز بهره برداران
رئیس اداره امور فناوری‌های مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه تنها ۱۴ درصد از تسهیلات بانکی خرید تجهیزات مکانیزاسیون کشاورزی استان در سال جاری جذب شده گفت: روند جذب این اعتبارات مطلوب نیست.
صیدال اسدی افزود:تعداد زیادی بهره برداران کهگیلویه و بویراحمدی خواهان خرید تراکتور هستند و به دلیل مسدود بودن سایت کارخانه تراکتورسازی امکان استفاده از این تسهیلات و خرید این تجهیزات کشاورزی تاکنون محقق نشده است.
وی بیان کرد: امسال ۳۰۰ بهره بردار استان برای دریافت تسهیلات خرید تراکتور نام نویسی کرده اند و براساس آخرین اخبار قرار است سایت کارخانه تراکتورسازی تا پایان مهر امسال باز شود.
رئیس اداره امور فناوری های مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه ۳۶۴میلیارد ریال تسهیلات خرید ماشین‌های کشاورزی برای پرداخت به بهره برداران استان در سال جاری اختصاص یافته است ابراز امیدواری کرد: با پرداخت این تسهیلات شاخص بهره گیری از ماشین آلات کشاورزی استان در سال جاری به ضریب کشوری نزدیک تر شود.
وی ابراز داشت:ضریب تجهیزات مکانیزاسیون کشاورزی در پایان سال ۱۳۹۷ در کهگیلویه و بویراحمد ۱.۳۸ اسب بخار در هر هکتار بود.
وی با اشاره به اینکه ضریب بهره برداری از تجهیزات مکانیزاسیون کشاورزی در کشور ۱.۷ اسب بخار در هر هکتار است عنوان کرد: براساس برنامه ششم توسعه باید این میزان به ۲.۱ اسب بخار در هر هکتار برسد.
اسدی عنوان کرد: در زمان حاضر بهره برداران کهگیلویه و بویراحمدی ۲ هزار و ۴۰۰ دستگاه تراکتور در اختیار دارند.
وی بیان کرد:تسهیلات بانکی خرید ماشین آلات کشاورزی با سود ۱۵ درصد و دوره بازپرداخت پنج ساله به متقاضیان پرداخت می شود.
رئیس اداره امور فناوری مکانیزه سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: ۸۰ درصد از اعتبار مورد نیاز خرید ماشین آلات کشاورزی از طریق تسهیلات بانکی و بقیه با سهم آورده کشاورزان تامین می شود.
وی ابراز داشت: افزایش سرعت و دقت در کار،پایین آمدن نیاز به کار و زحمت کشاورز و کاهش هزینه از مزایای این تجهیزات است.
آبیاری نوین
مدیر آب‌وخاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: طرح‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی در ۱۵ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان از سال ۱۳۹۲ تاکنون اجرا شده است.
عبدالعلی بهاءالدینی افزود: هم اکنون ۳۴ هزار هکتار از زمین های کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد به سیستم های نوین آبیاری تجهیز شده است.
بهاءالدینی با اشاره به اینکه ۸۵درصد از اعتبار مورد نیاز اجرای طرح های آبیاری نوین از سوی دولت به صورت بلاعوض تامین می شود و بقیه سهم آورده کشاورزان است افزود: هم اکنون برای اجرای هر هکتار آبیاری قطره ای و بارانی بین ۸۰ تا ۱۳۰ میلیون ریال از سوی دولت پرداخت می شود.
وی افزایش بهره‌وری، سهولت آبیاری، امکان آبیاری زمین‌های شیب دار و جلوگیری از شست و شوی بی‌رویه خاک، صرفه جویی در نیروی کار و پیشگیری از کارهای سخت را از جمله مزایای استفاده از روش‌های نوین آبیاری ذکر کرد.
سالانه ۹۱۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی در استان کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود.
این استان ۲۷۰ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که ۱۶۰ هزار هکتار آن زراعی است.
استان ۷۲۳ هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد ۳۰ تا ۵۰ هزار نفر بهره بردار حوزه کشاورزی دارد.
۸۱۴
