مسافران نوروزی در چه حالتی می توانند روزه بگیرند؟/ پایان سفر قبل از اذان ظهر و آغاز آن بعد از اذان ظهر مبطل روزه نیست

بر اساس نظر و رای غالب مراجع تقلید، اگر سفر یک مسافر شرایط زیر را داشته باشد، باید نماز خود را شکسته بخواند و روزه هم نگیرد:

• سفر او از حیث مسافت نباید کمتر از هشت فرسخ باشد، به عبارت دیگر حداقل باید چهار فرسخ فاصله مبدأ تا مقصد او باشد. هشت فرسخ در حدود ۴۳ کیلومتر است.
• از اول مسافرت، قصد پیمودن مسافت هشت فرسخی را داشته باشد.
• قبل از رسیدن به حداقل مسافت شرعی (چهار فرسخ) از قصد خود مبنی بر پیمودن مسافت کامل شرعی بر نگردد.
• سفرش در اثنای پیمودن مسافت شرعی، با رسیدن به وطن یا مکانی قطع نشود که قصد اقامت ۱۰ روزه در آنجا دارد.
• سفرش اشکال شرعی نداشته باشد؛ مثلا برای کار حرام سفر نکند.
• مسافر از افرادی که محل زندگی ثابتی ندارند، نباشد؛ مانند کوچ‌نشینان.
• شغل او مسافرت نباشد؛ مانند رانندگان یا شغلش در سفر نباشد مانند کسی که محل زندگی و شغل او دو شهر متفاوت است.
• به حد ترخص برسد؛ حد ترخص روزه به مسافتی کمتر از مسافت شرعی اطلاق می‌‎شود. در این مسافت فرد روزه‎ دار باید روزه خود را باز کرده و نمازش را شکسته بخواند. در واقع، برخی از علمای شیعه حد ترخص را به جایی که صدای اذانی از آنجا به گوش نرسد و یا شهر یا روستایی در آن نزدیکی‎ها دیده نشود، اطلاق می ‎کنند.
• اگر مسافر قبل از ظهر مسافرت خود را شروع کند، روزه‌اش باطل است؛ ولی قبل از رسیدن به حد ترخص نمی‌تواند افطار کند و اگر قبل از رسیدن به حد ترخص افطار کرد، کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان بر او واجب می‌شود. کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان عبارت است از غذا دادن به شصت فقیر یا دو ماه (شصت روز) روزه گرفتن که باید یک ماه تمام آن و حداقل یک روز از ماه دوم آن پی‌در‌پی باشد و اگر بقیه ماه دوم پی‌در‌پی نباشد، اشکال ندارد.

اکنون مروری بر مهم ترین سوالات شرعی مربوط به احکام روزه در سفر می پردازیم و این مساله را از سه منظر آیت الله سیستانی، آیت الله خامنه ای و آیت الله مکارم شیرازی بررسی می کنیم: