سید حبیب‌الله تقوی‌زاده کارشناس برنامه سلامت روان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی در خصوص خجالتی بودن کودکان گفت: در واقع یکی از نگرانی‌های والدینی که کودک خجالتی دارند این است که فرزندشان مهارت‌های اجتماعی را به خوبی فرا نگرفته است. رفتار اجتماعی کودک از همان نوزادی به آرامی شکل می‌گیرد و اولین ارتباط کودک با والدین و به خصوص مادر است.
کارشناس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: کودکان از سن ۴ ماهگی با اطرافیانشان ارتباط برقرار می‌کنند، اما احساس اضطراب جدایی و ترس از افراد غریبه از سن ۸ ماهگی تا یک سالگی در کودک ایجاد می‌شود که کاملا طبیعی است، زیرا در این سنین کودک تفاوت بین غریبه و آشنا را متوجه می‌شود.
وی عنوان کرد: بهترین زمان برای آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان از سن سه سالگی است، این سن اوج اجتماعی شدن کودک خواهد بود، چرا که مهارت‌های کلامی کودک در این سن به خوبی پیشرفت کرده و به راحتی می‌تواند خواسته‌هایش را بیان کند و با اطرافیان و هم سن و سالانش ارتباط برقرار کند.
تقوی‌زاده بیان کرد: به طور کلی می‌توان گفت خجالت به معنی عدم احساس راحتی در یک جمع است بنابراین زمانی که کودکان در یک موقعیت ناآشنا هستند و یا توسط افراد بزرگسال و یا هم سن و سال هایشان مورد توجه و یا قضاوت قرار می‌گیرند دچار احساس شرم و ترس و اضطراب می‌شوند.
وی تصریح کرد: کودکان خجالتی انواع مختلفی دارند برخی از آنها توانایی برقراری ارتباط اولیه را ندارند و اگر طرف مقابلشان برای شروع ارتباط پیش قدم شود به راحتی با او ارتباط برقرار می کنند،
اما برخی از کودکان برای ارتباط برقرار کردن با دیگران اشتیاقی ندارند و ترجیح می‌دهند که خود به تنهایی بازی کنند.
کارشناس سلامت روان معاونت بهداشتی کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: این دسته از کودکان به این دلیل که توانایی ارتباط برقرار کردن با دیگران را ندارند مهارت‌های اجتماعی آنها ضعیف است که این امر می‌تواند موجب منزوی‌تر شدن در زندگی اجتماعی و آینده آنها شود.به باور بسیاری از افراد کودکان خجالتی کودکانی آرام و گوشه گیر هستند، اما این مسئله در مورد همه کودکان خجالتی صدق نمی‌کند بلکه برخی از این کودکان به دلیل اینکه نمی‌توانند به راحتی با دیگران و همسن و سال‌هایشان ارتباط برقرار کنند دچار تنش می شوند و معمولا با همسن و سال‌هایشان دعوا می‌کنند که علت اصلی این موضوع ضعف در مهارت‌های اجتماعی است.
وی بیان کرد: والدین باید توجه داشته باشند که خجالتی بودن کودکشان یک نقص نیست بلکه می‌تواند یک خصیصه و ویژگی شخصیتی باشد، اما تا زمانی که این خصیصه شخصیتی باعث بروز احساس بد و ضعف در مهارت‌های اجتماعی کودک نشود. کودکان خجالتی معمولا درون گرا هستند در نتیجه لازم است مهارت‌های اجتماعی به این دسته از کودکان بیشتر آموزش داده شود. در برخی از موارد هم ممکن است کودک، خجالتی بودن را از والدین به ارث برده و از آنها آموخته باشد.
تقوی‌زاده بیان کرد: در مواردی خود والدین در یک جمع نمی‌توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند که در نهایت کودکشان نیز این رفتار را از آنها می‌آموزد. گاهی اوقات عدم ارتباط گیری کودک می‌تواند ناشی از علل دیگری از قبیل افسردگی، اضطراب و حتی ابتلا به بیماری اوتیسم باشد که در چنین شرایطی کودک باید تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرد. همچنین در شرایط فعلی که رفت و آمد‌ها تا حد قابل توجهی کاهش پیدا کرده است خود این امر سبب خجالتی شدن کودک خواهد شد،
زیرا کودک با افراد غریبه در ارتباط نیست و در نتیجه مهارت های اجتماعی را به خوبی آموزش نمی بیند.
وی به راهکارهایی برای کمک به والدین در خصوص درمان خجالتی بودن فرزندان اشاره و عنوان کرد: والدین به هیچ عنوان نباید برچسب خجالتی بودن به کودک بزنند در واقع برچسب زدن نه تنها کمکی نمی‌کند بلکه سبب می‌شود کودکشان به این باور برسد که خجالتی بوده و یادگیری مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی بسیار ضعیف شود، حتی ممکن است پدر و مادر به دلیل این نقص او را دوست نداشته باشند، که موجب می‌شود کودک عزت نفس و اعتماد به نفس خود را بیشتر از دست بدهد. بنابراین بهتر است والدین کودک را آن گونه که هست بپذیریند و از تمسخر و تحقیر کودک خودداری کنند اما مهارت‌های اجتماعی را به کودکشان بیاموزند.
این کارشناس ادامه داد: کودک نیاز به توجه و محبت بدون قید و شرط دارد در واقع کودک هر خصیصه اخلاقی که دارد باید از سوی والدین پذیرفته شود و آنها او را دوست داشته باشند و بدانند که ویژگی کودکشان این است. بهتر است والدین برای آموزش برخی مهارت‌ها وقت بیشتری بگذارند؛ بهتر است والدین از طریق بازی علت خجالت کودک را جویا شوند و در صورت پی بردن به آن با کودکشان همدلی کنند. نکته حائز اهمیت همدلی والدین است. اما والدین باید توجه داشته باشند که همدلی با دلداری متفاوت است.
تقوی‌زاده بیان کرد: در واقع دلداری این پیام را به کودک می‌رساند که کودک در یک موقعیت نگران کننده قرار دارد و برای همین در این جمع احساس خجالت می‌کند و این شرایط را برای کودک سخت می‌کند، اما همدلی یعنی فقط احساس کودک را بپذیریم و سعی کنیم بدون سرزنش کردن کمک کنیم تا کودک به تدریج با اطراف خود ارتباط برقرار کند.
وی به والدین توصیه کرد به هیچ عنوان کودک را وادار به برقراری ارتباط نکند زیرا این کار شرایط را برای کودک سخت‌تر و در نهایت او را منزوی تر می‌کند.والدین باید صبور باشند و به تدریج کودک را با اجتماع‌های بزرگتر آشنا کنند، زمانی هم که به پارک می‌روند کودک را مجبور به دوست پیدا کردن و برقراری ارتباط نکنند بلکه در ابتدا به همراه فرزندشان نظاره گر بازی کودکان بوده و در مورد نحوه بازی کودکان با یکدیگر صحبت کنند.
تقوی‌زاده بیان کرد: قبل از رفتن به محیطی که کودک ممکن است در آن جا احساس راحتی نداشته باشد بهتر است والدین در مورد افراد و محلی که قرار است به آنجا بروید با کودک صحبت کنند. تقویت عزت نفس و تمرکز بر توانایی‌ها و استعداد‌های کودک به شدت می‌تواند به از بین برد خجالت کمک کننده باشد، زیرا زمانی که کودک در یک محیطی قرار می‌گیرد که احساس خوبی به افراد حاضر در آن جمع دارد به راحتی می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند.
کارشناس برنامه سلامت روان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خاطرنشان کرد: والدین باید از خانه و خودشان شروع کنند و به کودک فرصت ابراز وجود بدهند و سعی کنند در کار‌ها از کودک نظر بخواند، مسئولیت‌های کوچک به کودک داده شود تا از این طریق عزت نفس کودک افزایش یابد و در صورتی که والدین تمامی راهکار‌ها را در زمانی حداقل یک تا دو ماه انجام دادند و هیچ تغییری در رفتار کودک مشاهده نشد بهتر است برای بررسی‌های بیشتر همراه با کودک به مشاور مراجعه کنند تا خدمات تخصصی به کودک داده شود.
انتهای پیام/۸۲۰۲۴
