ماه اکتبر را میتوان ماه ناآرامی در جهان نامید. از آغاز آن، چند کشور در چند قاره جهان، صحنه تظاهرات و اعترضات گسترده بود. همه این تظاهرات در کشورهای مختلفی برگزار شدند، اما معترضان در همه کشورها، تقریبا شرایط مشابهی دارند.
به گزارش فرارو، شاید بارزترین تظاهرات ماه اکتبر، در عراق اتفاق افتاد که از اول این ماه شروع شد و به مدت یک هفته ادامه یافت و در آن بیش از ۱۰۰ تن کشته و ۶۰۰۰ هزار نفر مجروح شدند. دولت این کشور به تازگی نتایج تحقیقات درباره قربانیان تظاهرات را اعلام کرده است.
تظاهرات عراق؛ مقتدی صدر در یک بیانیه آتشین، مردم عراق را به تظاهرات در جمعه آینده ترغیب کرد.
اعلام آمار قربانیان تظاهرات عراق در بحبوحه فراخوانهای جدید
نتایج کمیته حقیقتیاب نشان میدهد که ۱۴۹ تن از تظاهراتکنندگان کشته شدهاند. دولت عراق، استقرار تکتیراندازان ناشناس در جریان سرکوب تظاهرات را نیز تایید و اعلام کرد اصابت حدود ۷۰ درصد از کشته شدگان در ناحیه سر و سینه بوده است.
تظاهرات در عراق ظاهرا هنوز به پایان نرسیده است. هم اکنون بسیاری از فعالان شبکههای اجتماعی برای تظاهرات آخر هفته برنامهریزی میکنند و در این زمینه فراخوانهایی منتشر شده است. مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، نیز به پویش تظاهرات پیوسته و در یک بیانیه آتشین خطاب به «انقلابیون» عراق، مردم این کشور را برای حضور در تظاهرات روز جمعه آینده تهییج کرده است. وی همچنین گفته است سیاستمداران عراق، از احتمال حضور گسترده مردم در خیابانها وحشتزده هستند. وزارت کشور عراق نیز به تمام نیروهای تحت امر خود، دستور آماده باش ۱۰۰ درصدی در روزهای پنج شنبه و جمعه داده است.
لبنانیها به فساد حاکمان و سختی معیشت اعتراض دارند.
تظاهرات لبنان وارد روز هفتم شد
سه شنبه شب بار دیگر لبنانیها در چند شهر برزگ لبنان به خیابانها ریختند و خواستار بهبود اوضاع معیشتی خود شدند. اعتراضات لبنان، یک هفته پیش در اعتراض به مالیات بستن بر مکالمات صوتی واتساپ شروع شد و هنوز ادامه دارد. بسیاری از ناظران، تظاهرات لبنان را از نظر اتحاد مردم این کشور، که مذاهب و ادیان گوناگونی دارند، بیسابقه میدانند.
دولت سعد حریری برای آرام کردن معترضان، اصلاحات اقتصادی گستردهای را اعلام کرد که شامل کاهش ۵۰ درصدی حقوق مقامات بلندپایه سابق و فعلی لبنان، مانند رئیسجمهور، نمایندگان پارلمان، وزیران میشود. حریری از استعفا خودداری کرده و بر ضرورت انجام اصلاحات اقتصادی تاکید کرده است.
با این حال، معترضان، اصلاحات حریری را کافی نداستند و خواستار تغییرات بیشتری شدند. برخی نیز حتی شعار براندازی کل نظام لبنان را سر دادند. چهارشنبه شب نیز لبنانیها قصد دارند دوباره تظاهرات کنند.
تظاهرات مردم شیلی در اعتراض به فقر و محرومیت
آمریکای جنوبی هم ناآرام است
سه کشور شیلی، اکوادور و بولیوی در ماه اکتبر شاهد اعتراضات خشمگینی بودند. هفته گذشته، معترضان خشمگین در اعتراض به افزایش کرایه حمل و نقل عمومی، خیابانهای سانتیاگو، پایتخت شیلی، را به آشوب کشیدند و به اموال عمومی آسیب زدند. امری که رئیسجمهور این کشور را مجبور کرد که در کشور وضعیت اضطراری اعلام کند.
اوایل ماه جاری، مقامات اکوادور نیر برای مهار اعتراضات خشونتآمیز همین کار را کردند. در پی حذف یارانههای سوخت، مردم اکوادور به خیابانها ریختند و تظاهرات خشونتآمیزی را برپا کردند.
روز دوشنبه همین هفته، وقتی رهبر اپوزیسیون بولیوی اعلام کرد که در انتخابات تقلب شده است، خیابانهای این کشور به صحنه درگیری تظاهرکنندگان و پلیس تبدیل شد. معترضان به نتایج انتخابات اعتراض کردند و هنوز به اعتراضات خود ادامه میدهند.
تظاهرات هنگ کنگ
هنگ کنگ و بارسلون
در چند ماه گذشته، منطقه هنگ کنگ اعتراضات ادامهداری را تجربه کرد و وضعیت در آنجا هنوز هم شکننده است. علت اصلی این اعتراضات، ارائه یک لایحه استرداد مجرمان به چین است. این لایحه، به خاطر اعتراضات لغو شد، اما تظاهرات و ناآرامیها در هنگ کنگ ادامه یافت. با اینکه هنگ کنگ بخشی از خاک چین به حساب میآید، اما هنگ کنگیها علیه چین شعار دادند و بعضا خواستار جدایی از این کشور شدند.
در بارسلون نیز جداییطلبان منطقه کاتالونیا، اعتراضات خشونتآمیزی را رقم زدند. روزهای شنبه و یک شنبه گذشته، مردم بارسلون در اعتراض به محکومیت سنگین ۹ تن از رهبران جدایی طلبان توسط اسپانیا، تظاهرات کردند و با پلیس درگیر شدند.
همزمان با تظاهرات بارسلون، دهها هزار نفر در اعتراض به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، در لندن تظاهرات کردند.
تظاهرات جداییطلبان کاتالونیا
دلایل اعتراضات
در چند ماه گذشته، بسیاری از کشورهای جهان، خصوصا در خاورمیانه و شمال آفریقا، شاهد اعتراضات بودند. هر کدام از این اعتراضات، جرقه خاص خودشان را داشتند، اما همگی نارضایتیهای مشابهی داشتند. تقریبا در اکثر اعتراضات، معترضان از عملکرد دولتها و سختیهای معیشت ناراضی بودند.
در اکوادور، شیلی، لبنان و عراق و حتی مصر، اعتراضات اخیر کاملا دلایل اقتصادی داشت. معترضان از بیکاری، سختی معیشت، فساد اقتصادی سیاستمداران و فقدان خدمات عمومی به ستوه آمدهاند.
بسیاری از معترضان در این کشورها، احساس میکنند که آنها برای مدت طولانی از ثروتهای ملی خود محروم شدهاند و در فقر و بدبختی نگه داشته شدهاند. مثلا در شیلی، دولت کرایه حمل و نقل عمومی را افزایش داد. همین مسئله خشم مردم را برافروخت. دولت برای پایان دادن به اعتراضات، افزایش قیمت را لغو کرد، ولی تظاهرات نه تنها کمتر نشد بلکه بیشتر هم شد. یکی از دانشجویانی که در این تظاهرات شرکت کرده است، به رویترز گفت: «این یک اعتراضات ساده به دلیل افزایش بلیت مترو نیست. این سرکوب برای سالها ادامه داشته و به فقرا آسیب زده است.»
تظاهرات اکوادور در اعتراض به لغو یارانههای سوخت
برخی کارشناسان معتقدند که عوامل اقتصادی، در بروز اعترضات در جهان موثر بودهاند، اما همه اعتراضات، دلایل اقتصادی نداشتهاند. در همین رابطه، سرگئی گوریف، اقتصادان سابق «بانک اروپایی توسعه و بازسازی» با بیان اینکه جهانیسازی و پیشرفت فناوری به طور کلی نابرابریها میان کشورها را تشدید کرده است، به خبرگزاری رویترز گفت: همه اعتراضات فعلی منشأ اقتصادی نداشتهاند.
برخی دیگر بر این باور هستند که گسترش ارتباطات جمعی، بر رفتار جوامع تاثیر گذاشته و انتظارات آنها را بالا برده است. یک فرد، دیگر خودش را فقط با محیط پیرامونی خود مقایسه نمیکند بلکه ممکن است خودش را با شهروندان سایر جوامع و کشورها مقایسه کند. از دیدگاه سیمون فرنچ، اقتصاددان بانک بریتانیایی «پانمور گوردن»، رسانههای دیجیتال به نحو چشمگیری آگاهی افراد درباره نابرابریهای جهانی را بالا برده است. وی افزود: «ما میدانیم که (پویایی) اقتصاد خوشبختی تا حدود زیادی از یک ارزیابی نسبی درباره موقعیت شما در مقابل معیار شما تاثیر میپذیرد.» چنین معیاری دیگر فقط شامل جامعه محلی نمیشود و بسیار فراتر از آن است.
بسیاری از فعالان عراقی و لبنانی، وضعیت کشورشان را با دیگر کشورها مقایسه میکنند و از فقدان رفاه در کشورشان گلایه میکنند. شبکههای اجتماعی فرصتی برای پیوند دادن معترضان پدید آوردهاند. هر بار که تظاهرات در عراق و لبنان برگزار میشود، هزاران تصویر و فیلم از تحرکات لحظه به لحظه معترضان در خیابانها، در شبکههای اجتماعی منتشر میشود.