خبرنگار ایرنا در یاسوج در گزارشی با عنوان «میم مثل مادر» در روزگار کرونا از مشکلات و سختی‌های مادران در روزهای کرونایی برای تشویق فرزندانشان به حضور در کلاس‌های درس آنلاین نوشته است، مادرانی که به واسطه کرونا و تغییر سبک زندگی باید این روزها پا به پای دانش آموزان درس بخوانند، موضوعی که در این گزارش به آن پرداخته شده و خبرنگار درد و دل مادران را منعکس کرده است.
دغدغه‌ای که در روزهای کرونایی گریبانگیر اغلب مادران است اما گاه فرزندان به سادگی از کنار آن عبور می‌کنند و شاید این تفکر که دانش آموز تا در کلاس درس و روبروی معلم قرار نگیرد به درس و مدرسه دل نمی‌دهد، قوت بیشتری می‌گیرد.
در این گزارش به نقش مادران در افزایش بهره وری آموزشی دانش آموزان از آموزش‌های آنلاین اشاره و تاکید شده است که روند فراگیری علم و آموزش در شرایط کرونایی بویژه برای دانش آموزان در سنین پیش دبستانی و دبستان بدون مادران امکان پذیر نیست و در این میان مادرانی که دارای تحصیلات بالاتری هستند می‌توانند انگیزه بیشتری برای فراگیری آموزش به دانش آموزان بدهند.
“کرونا این مهمان ناخوانده، نگرش عادی به پدیده‌ها را به چالش کشیده، بسیاری از واژه‌ها وشیوه های مرسوم و رایج و گاه کنش‌های اجتماعی و الگوهای رفتاری شهروندان را به شدت دچار خدشه و تغییرات آشکار کرده و در حقیقا می‌توان گفت دگرگون ساخته است.
«مامان پاشو از خواب، کلاست دیر شد زود باش حاضری‌ات رو بزن» جزو جمله‌هایی است که این روزها زیاد در خانه‌های ما شنیده می‌شود و مادران سعی دارند تا در این شرایط کرونایی همگام با فرزندان خود با آموزش آنلاین کلاس‌های درس پیش روند و نقش خود را در فرایندآموزش فرزندان به خوبی ایفا کنند.
به گزارش کبنا، کرونا این مهمان ناخوانده، نگرش عادی به پدیده‌ها را به چالش کشیده، بسیاری از واژه‌ها وشیوه های مرسوم و رایج و گاه کنش‌های اجتماعی و الگوهای رفتاری شهروندان را به شدت دچار خدشه و تغییرات آشکار کرده و در حقیقت می‌توان گفت دگرگون ساخته است.
کرونا حتی نوواژه های جدیدی را وارد زندگی همگان کرده و شهروندان را وادار کرده دیجیتالی و مجازی‌تر شوند. همچنین نوع تعامل، رفتارها و ساختار اجتماعی زندگی را دچار تغییرات فاحش و گاه باور ناپذیر کرده است.
کرونا و تغییرات اجتماعی و آموزشی
تاثیرات منفی، گسست‌ها و شکنندگی‌های کرونا محدود و محصور به چند موقعیت و موضوع خاص نبوده است، سایه این ویروس نوظهور اکنون بر سیاست، فرهنگ، اقتصاد و هر الگو و رفتار اجتماعی انسان‌ها سنگینی می‌کند.
از نظر تحلیل گران امور اجتماعی و با نگاهی عمیق‌تر به آثار و پیامدهای کرونایی ظرف ۱۰ ماه گذشته بدون شک یکی از آسیب پذیرترین و شکننده‌ترین بخش‌هایی که بیشتر و چالش‌های آن نمایان‌تر از سایر حوزه‌ها به چشم می‌آید، نظام آموزشی کشور است.
با شیوع بیماری عالم گیر کووید ۱۹ و تغییرات زیاد در سبک زندگی انسان‌ها، مراکز و مؤسسات آموزشی به ناچار مجبور به برپایی کلاس‌های آموزشی به صورت مجازی شده‌اند
و هم اینک آموزش آنلاین مهمان ناخوانده خانه‌های شهروندان شده و خانواده‌ها با کم و کاست آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
اگرچه کارشناسان آموزشی در شرایط فعلی کلاس‌های آنلاین در قالب شبکه‌های اجتماعی از جمله شبکه «شاد» را تنها علاج ادامه آموزش و تدریس معلمان به دانش اموزان ذکر می‌کنند.
این روزها مادران روی نیمکت کلاس‌های مجازی کنار فرزندانشان نشسته‌اند و از سوی دیگر همراه با معلم پای تخته کلاس درس می‌ایستند تا شعله دانش را در ذهن فرزندانشان روشن نگه دارند.
«فرزندم از کلاس‌های آنلاین مدرسه عقب نیفتد» دغدغه جدی مادران شده و باید بتوانند علاوه بر نقش مادری، نقش معلم و یا همیار معلم را ایفا کنند و باید گفت که در روزگار کرونا، آموزش بدون مادران ممکن نیست.
باید اضافه کرد که در بسیاری از خانواده‌ها ۲، سه و یا حتی تعداد بیشتری دانش آموز وجود دارد و مادر باید وقت بیشتری بگذارد و توان بیشتری داشته باشد تا از پس آموزش فرزندان خود همراه با شبکه شاد برآید که کار مشکلی است.
مادران در افزایش بهره وری آموزشی دانش اموزان از آموزش‌های آنلاین نقش اساسی را ایفا می‌کنند بویژه برای دانش اموزان در سن پیش دبستانی و دبستان بدون مادران فراگیری علم و آموزش امکان پذیر نیست.
هم اینک که به حضور به موقع و سروقت مادران همراه با دانش اموزان در کلاس مجازی نیاز است و داشتن مادر باسواد و با تحصیلات بالاتر می‌تواند انگیزه بیشتری برای فراگیری آموزش به دانش آموز بدهد.
دغدغه مادران در ایام کرونا و آموزش از طریق برنامه شاد
یک مادران خانه دار گفت: فرزندم با خواب آلودگی در کلاس مجازی حضور پیدا می‌کند و مجبورم هر لحظه صفر تا صد کنارش باشم.
زهره اکرامی افزود: چون معلم دسترسی به دانش آموز ندارد، باید حواسم جمع باشد تا مطالب را یاد بگیرد و ارزیابی‌اش کنم. کلاس‌های درس آنلاین یکنواخت بوده و تمرکز بیشتری نسبت به کلاس‌های حضوری می‌خواهد.
وی ابراز داشت: آموزش درس‌هایی همچون کامپوتر، نقاشی و زبان نیاز به کار و توضیح بیشتر و کمک زیادتری دارند و برای زن خانه دار که تخصصی در این رشته‌ها ندارد آموزش دانش سخت‌تر می‌شود.
زهره خانم عنوان کرد: صدای آشپزی و ظرف‌ها در آشپزخانه و جاروی برقی، زنگ در خانه و یا حتی حضور پدر بزرگ و یا مادر بزرگ مریض در خانه و موارد دیگر بارها سبب گلایه فرزند دانش آموزم شده است.
باید تاکید کرد که با این روند فعلی شیوه آموزش، دغدغه مادران شاغل چند برابر مادران خانه دار است، هم باید کار کنند و هم به آموزش فرزندان خود توجه کنند.
مشکل اساسی مادران شاغل به خصوص مادرانی که دانش آموز دوره ابتدایی و یا حتی راهنمایی دارند همراه نبودن با فرزندشان در زمان آموزش مجازی است. نبود مادر در کنار دانش آموز در منزل در زمان کلاس‌های آنلاین به نوعی سبب کاهش اثر بخشی این کلاس‌ها خواهد بود.
مادران خانه دار یک قدم از مادران شاغل در همراهی فرزندانشان در کلاس‌های آنلاین جلوتر اند به این ترتیب از استرس فرزندان در کلاس‌های آنلاین کاسته می‌شود و بهره وری فرزندان در امر یادگیری بالاتر می‌رود.
یکی از مادران شاغل که دانش آموز کلاس دوم دبستان دارد گفت: من علاوه بر کارم در درمانگاه باید غذای به موقع (صبحانه، ناهار، شام) برای فرزندانم آماده کنم و حتی در این شرایط کرونایی سبزیجات تازه تهیه و برای پخت و پز آماده کنم و کارهای خانه از جمله شست و شو و دیگر کارها را رو انجام بدم.
معصومه زمانی افزود: از سوی دیگر معلم بچه‌ها هم باید باشم تا از درس و کلاس عقب نیافتند. کار کردن و آموزش فرزندان باهم برایم مشکل ساز شده است.
وی تاکید کرد: البته اجرای برنامه دورکاری در ادارات برای کاهش این مشکلات اندیشیده شده اما آن چنان که باید در تمامی ادارات برای مادران شاغل اجرایی نمی‌شود.
معضلی کم سوادی مادران روستایی و عشایر برای همراهی دانش اموزان
البته گستره و وسعت شکنندگی و تاثیری که کرونا بر ساختار نظام آموزشی گذاشته در برخی مناطق محرومی همچون کهگیلویه و بویراحمد با وجود ضعف‌های زیرساختی و امکانات محدود، بیشتر نمایان است.
آن چنان که به نظر می‌رسد شرایط برای همه دانش آموزان استان کهگیلویه و بویراحمد یکسان نیست و باز هم دانش اموزان عشایری اولین کسانی هستند که محرومیت آنها سبب کاستی‌های بیشتر در زمینه آموزش آنها می‌شود.
شغل بیشتر والدین دانش اموزان مناطق روستایی استان هم کشاورزی و یا دامپروری است و والدین آنها به ویژه مادران بی سوادند و یا سواد اندکی دارند و پاسخگوی نیاز و همراهی فرزندانشان در کلاس‌های آنلاین نخواهند بود.
رییس اداره آموزش و پرورش عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: متاسفانه سواد کم مادران در حوزه عشایر و نبود همراهی آنها در امر آموزش فرزندان یکی از معضلات اصلی در این حوزه است.
اسماعیل رضایی افزود: تنها ۱۳ درصد دانش اموزان عشایری استان از برنامه شاد در این استان استفاده می‌کنند زیرا که زیرساخت‌ها فراهم نیست.
وی تاکید کرد: بیشتر کلاس‌های دانش اموزان عشایری به صورت حضوری و یا ارائه دست نوشته معلمان به دانش اموزان برگزار می‌شود.
رضایی عنوان کرد: در حوزه روش تدریس در این شرایط کرونایی مشکل وجود دارد زیرا که زیرساخت‌هایی همچون اینترنت فراهم نیست.
یک کارشناس بخش آموزش اداره آموزش و پرورش بویراحمد گفت: در مناطق روستایی که زیر ساخت اینترنت فراهم است مادران دانش آموزان سواد کمی دارند و برای ارائه مطالب درسی به فرزند خود با مشکل رو به رو هستند.
وی تاکید کرد که کرونا علاوه بر مصائب فراوانی که همراه خود به ارمغان آورده برخی مشکلات بخش آموزش بویژه در خانواده‌ها را عیان کرده است و کم سوادی مادران برای کمک آموزشی به فرزندان از این جمله است که نمی‌توان نسخه‌ای برای آن پیچید.
به عقیده این کارشناس تنها راه باقی مانده برای جبران زمان از دست رفته و آموزش دانش آموزان بعد از عبور از بیماری کووید ۱۹ دادن یک فرجه یک ساله به دانش آموزان با توجه وضعیت آموزشی انهاست.
آموزش آنلاین بدون نظارت والدین سخت است
فاطمه حسینی معلم پایه دهم گفت: بدون تردید به خصوص در پایه ابتدایی و راهنمایی اگر نظارت والدین به ویژه مادران نباشد کار بسیار سخت است. در مدارس دولتی شرایط کار پیچیده‌تر است چون بیشتر دانش اموزان به گوشی شخصی دسترسی ندارند و از گوشی والدینشان استفاده می‌کنند.
وی تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که حتی در دوره دبیرستان حدود ۳۰ درصد از دانش اموزان خودجوش به سراغ درس و کتاب نمی‌روند و نیاز دارند تا والدین آنها را به سمت و سوی کتاب و درس ببرند.
حسینی تصریح کرد: برخی از دانش اموزان به ویژه دبیرستانی‌ها نمرات خود را از والدین مخفی می‌کنند. بیدار شدن در اوایل صبح و مستقیم سر لپ تاپ و گوشی رفتن حس سختی برای آن‌هاست و به خاطر همین از آنها می‌خواهیم حتماً صبحانه بخورند و بعد سر کلاس مجازی حاضر شوند.
حسینی گفت: پیش از کرونا دانش اموزان لقمه صبحانه را در مدرسه میل می‌کردند و یا همان پیاده روی صبحگاهی به طرف مدرسه و قدم زدن در حیاط مدرسه خواب را از سر آنها می‌پراند.
وی بیان کرد: در طول روز برخی دانش اموزان مدام در حال کار کردن با گوشی هستند که سبب می‌شود ذهن و چشم انان خسته شود. برخی از آنها هم بهانه‌هایی همچون نت ضعیفه و یا میکروفن خراب است از زیر کار در می‌روند.
به گفته این معلم، در این میان نقش مادران دارای سواد بالاتر بیشتر خود را نشان می‌دهد، هم مدیریت بهتری بر روند آموزش فرزندان خود ایفا می‌کنند و هم آموزش را بهتر به انان منتقل می‌کنند.
حساسیت‌های بیش از حد مادران دردسر ساز شده است
یک روانشناس بالینی معتقد است این روزها شاهد جدال برخی مادران با فرزندان بر سر کلاس‌های آموزشی هستیم که در بیشتر موارد حساسیت بیش از حد مادران سبب این مورد شود.
محبوبه محمودی تاکید کرد: در صورتی که در مدرسه این چنین نیست و معلمان با اصول آموزشی کاملاً اشنا هستند و نسبت به سطح هوش و یادگیری دانش آموز تصمیم می‌گیرند که آموزش برای وی چگونه باشد.
این روانشناس افزود: در صورتی که برای یک مادر تنها چیزی که مهم بوده این است که باید فرزندش آن مطلب را یاد بگیرد و گاهی به زور و داد و فریاد متوسل می‌شود و در روحیه دانش آموز اثر منفی دارد.
محمودی ابراز داشت: این حساسیت‌های بیش از حد می‌تواند خطرناک باشد و فشار روحی زیادی به فرزند وارد کند. جدال مادران با دانش اموزان به خوبی در بسیاری از کلیپ‌هایی که عمداً یا از روی آگاهی در فضای مجازی پخش شده قابل رویت است.
وی ادامه داد: نمی‌توان گفت مادران مقصر اند زیرا که مادران با اصول آموزش اشنا نیستند و احساس مسئولیت می‌کنند که فرزند باید آن مطلب را حتماً یاد بگیرد شاید بچه توانایی فهم و یادگیری آن مطلب را ندارد و یا شاید مادر به روش اشتباه به او یاد می‌دهد.
خانم روانشناس بیان کرد: عدم تمرکز دانش اموزان به علت عدم دسترسی معلم زیاد بوده و ممکن است حواس دانش اموزان به رفت و آمد دیگر اعضای خانواده، صدای نوزاد در منزل و مسائل دیگر پرت شود.
وی گفت: هنر مادری در اینجا خود را نشان می‌دهد اینکه بتواند دانش آموز را کنترل کند و روحیه به فرزند بدهد تا کلاس درس مجازی خسته کننده نباشد.
به نظر می‌رسد حضور والدین به ویژه مادر در این دوران کرونا در کنار دانش آموز برای آموزش‌های مجازی برنامه شاد ضروری باشد و می‌طلبد آموزش و پرورش تحقیقات علمی‌تر و دقیق‌تری در این رابطه انجام دهد تا مادران در ایفای نقش واقعی خود در آموزش از طریق فضای مجازی بهتر عمل کنند.
باید مادران آگاه شوند که چه میزان از تداخل و همکاری آنها در این شیوه آموزش برای دانش اموزان مؤثر است و مشکلی برای دانش اموزان ایجاد نمی‌کند.
هر چند که مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد معتقد است بدون شک کفه ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و مزیت‌های شبکه آموزشی شاد بر مشکلات، ضعف‌ها و کمبودهای آن سنگینی می‌کند.
هادی زارع پور گفت نیمی از دانش آموزان کهگیلویه و بویراحمد عضو شبکه شاد هستند. به عبارتی نیمی از ۱۶۶ هزار و ۸۹۵ دانش آموز استان از شبکه شاد بهره می‌برند.
۳۴ درصد از این تعداد دانش آموز در مناطق روستایی و چهار درصد هم در مناطق عشایری تحصیل می‌کنند. براساس آخرین آمارها ۸۳ درصد از جمعیت سه هزار و ۶۲۵ دانش آموز عشایری استان به شبکه اجتماعی شاد دسترسی ندارند. کهگیلویه و بویراحمد ۸۲۳ هزار نفر جمعیت دارد و ۷۰ درصد روستاهای ان به اینترنت دسترسی دارد.
—————————————-
گزارش از فهمیه قهرمانی
