استامینوفن نام دارویی است که در ایالات متحده و ژاپن استفاده میشود. اما در بیشتر کشورهای دیگر، این دارو به عنوان پاراستامول شناخته میشود. با دهها نام تجاری از جمله Tylenol، Panadol و Mapap به فروش میرسد. این ماده همچنین یکی از اجزای تشکیل دهنده در بیش از ۱۰۰ دارو از جمله Alka-Seltzer Plus Cold & Sinus، NyQuil Cold / Flu Relief، Percocet و Excedrin است.
استامینوفن به دو گروه دارویی مسکن (مسکن) و ضد تب (کاهش دهنده تب) تعلق دارد. به گفته دانشگاه تافتس، این دارو با جلوگیری از تولید مولکولهای ایجادکننده درد در مغز کار میکند. همچنین به مغز میگوید که در هنگام تب بدن را خنک کند.
استامینوفن یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) نیست NSAID ها میتوانند درد و تب را درمان کنند و همچنین التهاب را کاهش دهند. در مقابل، طبق دانشکده پزشکی هاروارد، استامینوفن التهاب را کاهش نمیدهد. اما در حالی که NSAID ها میتوانند مخاط معده و روده را تحریک کنند، استامینوفن این کار را نمیکند.
طبق گفته NIH، استامینوفن به صورت قرص، قرص جویدنی، کپسول، مایع، قطره، قرص با رهش طولانی، قرص تجزیه خوراکی و شیاف رکتال در دسترس است. فرمهای خوراکی را میتوان با غذا یا بدون آن مصرف کرد. خرد کردن و جویدن قرصهای آزادشده از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا این امر میتواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد زیرا دارو به یک باره ترشح میشود.
NIH توصیه میکند که دوزها بیش از ۴۰۰۰ میلی گرم استامینوفن در روز نباشد. در صورت مصرف استامینوفن برای تب، آن را بیش از سه روز مصرف نکنید، مگر اینکه توسط پزشک دستور داده شود. برای تسکین درد، بزرگسالان نباید بیش از ۱۰ روز استامینوفن مصرف کنند و کودکان نباید بیش از ۵ روز استامینوفن مصرف کنند، مگر اینکه توسط پزشک دستور داده شود.
کودکان نباید از محصولات استامینوفن که برای بزرگسالان ساخته شده است استفاده کنند. بلکه آنها فقط باید محصولات استامینوفن کودکان را مصرف کنند و دوز کودک را میتوان بر اساس وزن یا سن او تعیین کرد.
استامینوفن ممکن است در سایر داروها برای سرفه یا سرماخوردگی وجود داشته باشد. در صورت استفاده همزمان از دو یا چند محصول، مهم است که برچسبها را به دقت بررسی کنید، زیرا طبق گفته NIH، مصرف چندین داروی حاوی ماده یا ماده فعال مشابه میتواند باعث مسمومیت شود.
طبق NIH، ممکن است داروی ترکیبی کدئین و استامینوفن برای درمان دردهای خفیف تا متوسط شدید تجویز شود. کدئین مسکن درد مخدر است و همچنین میتواند باعث ایجاد عادت شود، بنابراین مهم است که از دوز تجویز نشده بیشتر نشود..
عوارض جانبی استامینوفن
طبق گفته NIH، موارد زیر عوارض جانبی جدی استامینوفن است. در صورت تجربه، فوراً با پزشک تماس گرفته و مصرف دارو را متوقف کنید:
پوست قرمز، لایه برداری یا تاول زده، خارش، تورم صورت، گلو، زبان، لبها، چشمها، دستها، پاها، مچ پا یا پایین پاها، گرفتگی صدا، مشکل در تنفس یا بلع.
در آگوست ۲۰۱۳، FDA اعلامیه ایمنی در مورد سه اختلال پوستی نادر، اما بالقوه کشنده را که با استامینوفن در ارتباط است، صادر کرد. این اختلالات عبارتند از سندرم استیونز-جانسون، نکرولیز اپیدرمی سمی و وستولوز حاد تعمیم یافته حاد. هر بیماری که در هنگام مصرف استامینوفن واکنش پوستی از جمله بثورات یا تاول داشته باشد، باید فوراً مصرف دارو را متوقف کرده و به فوریت مراجعه کند.
مصرف بیش از حد استامینوفن
طبق NIH، “مصرف بیش از حد استامینوفن یکی از شایعترین مسمومیتها” در سراسر جهان است. اگرچه معمولاً در دوزهای کم کاملاً ایمن است، اما در صورت مصرف زیاد میتواند خطرناک یا حتی کشنده باشد.
NIH موارد زیر را به عنوان علائم مصرف بیش از حد استامینوفن ذکر میکند:
حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، تعریق، خستگی مفرط، خونریزی یا کبودی غیرمعمول، درد در قسمت راست و بالای معده، زردی پوست یا چشم (زردی)، علائم شبیه آنفولانزا.
در صورت بروز این علائم، بیماران باید بلافاصله به دنبال کمک پزشکی باشند. درمان ممکن است شامل N-استیل سیستئین باشد، یک پادزهر که میتواند مصرف بیش از حد استامینوفن را درمان کند، اگرچه اگر در طی هشت تا ۱۰ ساعت از زمان مصرف بیش از حد استفاده شود، نتیجه بهتری میدهد. سایر درمانهای اورژانس ممکن است شامل ملین، پشتیبانی از تنفس و زغال فعال باشد. طبق گفته NIH، اگر مصرف بیش از حد زیاد بدون درمان انجام شود، ممکن است ظرف چند روز منجر به آسیب کبدی یا مرگ شود.